Từ điển Dictionary of Canadianisms on Historical Principles ( DCHP-3 ) đã khơi dậy những cuộc thảo luận thú vị về những từ ngữ và cụm từ độc đáo khiến tiếng Anh Canada trở nên khác biệt so với tiếng Anh Mỹ. Tác phẩm tham khảo toàn diện này phân loại các thuật ngữ Canada thành sáu loại, từ những từ được phát minh tại Canada đến những từ được bảo tồn từ các biến thể tiếng Anh cổ hơn.
Phân loại sáu loại từ ngữ đặc trưng Canada:
- Loại 1 - Nguồn gốc: Các từ được tạo ra tại Canada (ví dụ: garburator, long ferry)
- Loại 2 - Bảo tồn: Các thuật ngữ từng phổ biến rộng rãi nhưng hiện chỉ được bảo tồn chủ yếu trong tiếng Anh Canada (ví dụ: pastel crayon)
- Loại 3 - Thay đổi ngữ nghĩa: Các từ đã thay đổi nghĩa trong bối cảnh Canada (ví dụ: toque, shag)
- Loại 4 - Ý nghĩa văn hóa: Các thuật ngữ có vai trò trung tâm trong bản sắc Canada (ví dụ: universal healthcare, thuật ngữ khúc côn cầu)
- Loại 5 - Tần suất: Các từ mang tính Canada do tần suất sử dụng (ví dụ: washroom, cooler)
- Loại 6 - Tưởng niệm: Các thuật ngữ liên quan đến những khía cạnh lịch sử đen tối (ví dụ: residential school)
Thuật ngữ pizza theo vùng miền tạo ra sự nhầm lẫn xuyên biên giới
Một trong những khám phá đáng ngạc nhiên nhất liên quan đến thuật ngữ all dressed dành cho pizza với tất cả các topping. Trong khi người Mỹ có thể mong đợi cụm từ này chỉ dùng cho khoai tây chiên, người Canada ở Quebec và phía đông Ontario thường sử dụng nó cho pizza đầy đủ topping. Thuật ngữ này xuất phát trực tiếp từ tiếng Pháp toute garnie, có nghĩa là được trang trí đầy đủ. Thú vị là Saskatchewan cũng sử dụng thuật ngữ này, điều mà các nhà nghiên cứu cho rằng hơi bí ẩn do khoảng cách xa của tỉnh này với các khu vực nói tiếng Pháp.
Bí ẩn trở nên rõ ràng hơn khi xem xét di sản tiếng Pháp của Canada. Saskatchewan có các cộng đồng nói tiếng Pháp đáng kể, bao gồm các trường học chỉ dạy bằng tiếng Pháp, phản ánh ảnh hưởng rộng lớn hơn của văn hóa Pháp trên khắp các thảo nguyên Canada thông qua các sự kiện lịch sử như Cuộc nổi dậy Riel.
Sự khác biệt theo vùng miền trong các thuật ngữ của Canada:
- Pizza all-dressed: Quebec , Eastern Ontario , Saskatchewan
- Soaker vs. Booter: Thuật ngữ chung của Canada so với Manitoba để chỉ giày ướt do đi trên băng mỏng
- Transport truck: Thuật ngữ đặc trung của Ontario để chỉ xe tải nặng
- Two-four: Thuật ngữ của Eastern Canada để chỉ thùng 24 lon bia, không phổ biến ở Western Canada
- Hydro: Được sử dụng ở BC , Ontario , Quebec nơi các công ty tiện ích có từ "hydro" trong tên
Những từ liên quan đến thời tiết thể hiện tính thực dụng của Canada
Mùa đông Canada đã tạo ra từ vựng độc đáo khiến người ngoài bối rối. Thuật ngữ soaker mô tả trải nghiệm không may khi bước qua lớp băng mỏng xuống vũng nước bên dưới, làm ướt ủng. Ở Manitoba, tai nạn tương tự được gọi là booter. Những thuật ngữ này nắm bắt trải nghiệm đặc trưng của Canada mà người Mỹ hiếm khi gặp phải.
Khi tuyết bắt đầu tan vào mùa xuân, đôi khi bạn sẽ vô tình bước lên một lớp băng mỏng dẫn thẳng xuống vũng nước bên dưới và làm ướt ủng. Thật tệ!
Tương tự, hydro để chỉ điện làm bối rối những người mới đến khi họ mong đợi nó có nghĩa là cung cấp nước. Thuật ngữ này bắt nguồn từ việc Canada phụ thuộc nhiều vào thủy điện và tên của các công ty điện lực tỉnh như Ontario Hydro và Hydro-Québec.
 |
|---|
| Ảnh chụp màn hình từ Dictionary of Canadianisms, minh họa thuật ngữ "stagette" |
Những vật dụng hàng ngày có tên gọi khác nhau
Những đồ vật đơn giản tiết lộ sự khác biệt ngôn ngữ. Người Canada nói pencil crayons trong khi người Mỹ sử dụng colored pencils. Thuật ngữ Canada thực sự có ý nghĩa hơn - những vật dụng này chứa sáp như bút màu nhưng có hình dạng như bút chì. Washroom so với bathroom đại diện cho một sự phân chia khác, với người Canada ưa thích thuật ngữ trực quan hơn cho các cơ sở công cộng.
Ngay cả cách phát âm cũng khác biệt đáng kể. Người Canada thường nói four-oh-one cho Highway 401, trong khi từ resources thường bao gồm âm 'z' khi được người Canada nói, khiến nó trở thành dấu hiệu nhận biết đáng tin cậy của người nói Canada.
Phạm vi và Nhãn của Từ điển:
- Nhãn Lĩnh vực: Mở rộng từ 30 lên 55 danh mục bao gồm Thổ dân, Biến đổi khí hậu, Cuộc sống số, Hip-hop
- Nhãn Khu vực: 20 khu vực từ các tỉnh riêng lẻ đến các vùng rộng lớn hơn như Atlantic Canada , Prairies
- Nhãn Xã hội: Bao gồm lõi chung, lỗi thời, xúc phạm, uyển ngữ, tiếng lóng
- Nhãn Tần suất: Chẳng hạn như hiếm, chủ yếu, ban đầu, thường xuyên
Ý nghĩa văn hóa và lịch sử
Danh mục Memorial của từ điển đề cập đến những khía cạnh đen tối hơn của lịch sử Canada thông qua các thuật ngữ uyển ngữ như residential school. Những từ này nghe có vẻ vô tội nhưng đại diện cho những thực tế lịch sử đau đớn với hậu quả kéo dài. Danh mục này vẫn chưa được phát triển đầy đủ, cho thấy các phiên bản tương lai sẽ mở rộng phạm vi bao quát của những thuật ngữ quan trọng này.
Nghiên cứu tiết lộ cách tiếng Anh Canada bảo tồn các hình thức cũ hơn trong khi tạo ra những hình thức mới. Một số thuật ngữ như parkade (nhà để xe) lan truyền thông qua các ảnh hưởng thương mại cụ thể, trong khi những thuật ngữ khác phản ánh vị trí độc đáo của Canada giữa truyền thống tiếng Anh Anh và Mỹ.
Từ điển chứng minh rằng tiếng Anh Canada không chỉ đơn giản là sự pha trộn của các biến thể Anh và Mỹ, mà là một hình thức riêng biệt được định hình bởi địa lý, khí hậu, lịch sử và tiếp xúc văn hóa giữa người nói tiếng Anh và tiếng Pháp. Những khác biệt ngôn ngữ này tiếp tục làm ngạc nhiên ngay cả người Canada sống ở nước ngoài, khi họ khám phá ra rằng những từ ngữ hàng ngày của họ không thể hiểu được đối với hàng xóm mới.
Tham khảo: How to Use DCHP-3