Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí Science Advances đã gây ra cuộc tranh luận sôi nổi trong cộng đồng khoa học khi tuyên bố tiết lộ nền tảng khoa học của Y học Cổ truyền Trung Quốc ( TCM ). Nghiên cứu sử dụng mô hình máy tính để lập bản đồ kết nối giữa các triệu chứng, protein và thảo dược, nhưng nhiều chuyên gia cho rằng những phát hiện này còn xa mới có thể xác nhận toàn bộ hệ thống TCM .
Phương pháp tiếp cận và hạn chế của nghiên cứu
Các nhà nghiên cứu chỉ tập trung vào thảo dược học TCM , bỏ qua các phương pháp khác như châm cứu và giác hơi. Họ tạo ra các bản đồ kỹ thuật số kết nối 174 triệu chứng với gen, protein và các loại thảo dược được sử dụng trong điều trị TCM . Tuy nhiên, kết quả thu được không ấn tượng chút nào. Chỉ có 10% triệu chứng cho thấy kết nối với protein có khả năng cao hơn so với ngẫu nhiên. Khi thử nghiệm trên gần 2.000 bệnh nhân xơ gan tại Vũ Hán , Trung Quốc , ít hơn 10% cặp thảo dược-triệu chứng cho thấy hiệu quả có ý nghĩa thống kê.
Sự phức tạp của dữ liệu tạo thêm một lớp lo ngại khác. Mỗi loại thảo dược chứa trung bình 62 hóa chất có khả năng điều trị, với mỗi hóa chất tác động lên khoảng 70 protein khác nhau. Điều này tạo ra một mạng lưới tương tác khổng lồ khiến việc tìm ra các mối liên hệ có thể vô nghĩa trở nên dễ dàng.
Tóm tắt Kết quả Nghiên cứu:
- Chỉ 10% trong số 174 triệu chứng cho thấy mối liên kết protein có khả năng xảy ra cao hơn ngẫu nhiên
- Ít hơn 10% các cặp thảo dược-triệu chứng (86 trong số 888) cho thấy ý nghĩa thống kê trong dữ liệu bệnh nhân
- Mỗi loại thảo dược chứa trung bình 62 hóa chất có tiềm năng điều trị
- Mỗi hóa chất nhắm mục tiêu trung bình 70 protein khác nhau
- Nghiên cứu được thử nghiệm trên 1.977 bệnh nhân xơ gan tại Vũ Hán, Trung Quốc
Cộng đồng phản đối các tuyên bố xác nhận TCM
Cộng đồng công nghệ và khoa học đã phản ứng với sự hoài nghi đáng kể đối với các tuyên bố rằng nghiên cứu này chứng minh TCM . Nhiều người chỉ ra những vấn đề cơ bản với nền tảng lý thuyết của TCM và các phương pháp không nhất quán. Một quan sát đặc biệt rõ ràng từ cuộc thảo luận nêu bật cách các bác sĩ TCM khác nhau thường đưa ra những chẩn đoán và điều trị hoàn toàn khác nhau cho cùng một bệnh nhân.
Cộng đồng cũng lưu ý đến ảnh hưởng đáng lo ngại của chính trị đối với nghiên cứu TCM , đặc biệt là khi Trung Quốc đầu tư mạnh mẽ vào việc thúc đẩy y học cổ truyền vì cả lý do kinh tế và dân tộc chủ nghĩa. Điều này dẫn đến lo ngại về độ tin cậy của các nghiên cứu từ các tổ chức Trung Quốc về chủ đề này.
Bối cảnh rộng hơn của nghiên cứu y học cổ truyền
Mặc dù chỉ trích TCM như một hệ thống, cộng đồng thừa nhận rằng các hợp chất riêng lẻ từ nguồn truyền thống thực sự đã dẫn đến những đột phá y học quan trọng. Ví dụ được trích dẫn nhiều nhất là artemisinin, được chiết xuất từ một loại cây được sử dụng trong y học cổ truyền Trung Quốc , đã giành giải Nobel năm 2015 vì hiệu quả chống sốt rét. Tuy nhiên, các nhà phê bình chỉ ra rằng phiên bản dược phẩm hiện đại đòi hỏi sự tinh chế khoa học đáng kể để thực sự hiệu quả.
Càng già, tôi càng thấy mình quyết tâm cố gắng thu thập trí tuệ tích lũy của những người đi trước chúng ta.
Tình cảm này phản ánh quan điểm chung rằng mặc dù các phương pháp truyền thống không nên bị bác bỏ hoàn toàn, chúng cần được kiểm tra khoa học nghiêm ngặt thay vì chấp nhận toàn bộ. Cộng đồng nhấn mạnh rằng các phương pháp điều trị hiệu quả, bất kể nguồn gốc của chúng, đều nên trải qua các tiêu chuẩn xác nhận dựa trên bằng chứng giống nhau.
Các Loại Thuốc Đáng Chú Ý Có Nguồn Gốc Từ Y Học Cổ Truyền Trung Hoa:
- Artemisinin: Từ cây artemisia annua, đoạt giải Nobel năm 2015 cho việc điều trị bệnh sốt rét
- Arsenic trioxide: Từ khoáng chất pishuang trong Y học cổ truyền Trung Hoa, điều trị bệnh bạch cầu cấp tính dạng promyelocytic
- Ephedrine: Từ cây ephedra sinica, là khuôn mẫu cho các loại thuốc giãn phế quản hiện đại
- Lovastatin: Từ gạo nấm men đỏ, là cơ sở cho các loại statin giảm cholesterol
Sự chia rẽ giữa khoa học và truyền thống
Cuộc thảo luận tiết lộ sự căng thẳng cơ bản giữa việc tôn trọng kiến thức truyền thống và duy trì tính nghiêm ngặt khoa học. Nhiều thành viên cộng đồng cho rằng vấn đề thực sự không phải là nguồn gốc của kiến thức y học, mà là liệu các phương pháp điều trị có thể được chứng minh hiệu quả thông qua các nghiên cứu có kiểm soát hay không. Họ chỉ ra rằng y học hiện đại cũng có nguồn gốc từ các phương pháp truyền thống, nhưng sự khác biệt chính là quá trình thử nghiệm và tinh chế có hệ thống.
Cuộc tranh luận cũng đề cập đến các cân nhắc thực tế. Một số người dùng lưu ý rằng ở các quốc gia như Trung Quốc , TCM phục vụ như một lựa chọn chăm sóc sức khỏe giá cả phải chăng hơn, điều này có thể giải thích sự hỗ trợ của chính phủ bất kể tính hợp lệ khoa học. Những người khác lo lắng về tác hại tiềm ẩn khi các phương pháp điều trị chưa được chứng minh trì hoãn hoặc thay thế chăm sóc y tế hiệu quả.
Lập trường của cộng đồng khoa học vẫn rõ ràng: các hợp chất riêng lẻ từ nguồn truyền thống xứng đáng được điều tra, nhưng điều này không xác nhận các khung lý thuyết hoặc phương pháp chẩn đoán của các hệ thống y học truyền thống. Khi nghiên cứu tiếp tục, trọng tâm nên là tách biệt những gì hiệu quả trong khi loại bỏ những gì không hiệu quả, thay vì chấp nhận toàn bộ các hệ thống truyền thống.
Tham khảo: No, Traditional Chinese Medicine Has Not Been Vindicated by Science