Trong thời đại kỹ thuật số, chúng ta thường xem Internet là điều hiển nhiên, nhưng sự tồn tại của nó thực chất dựa trên những quyết định được đưa ra từ nhiều thập kỷ trước. Một báo cáo gần đây từ ICANN nhấn mạnh việc Hệ thống Tên miền (DNS) dựa vào phần mềm miễn phí và mã nguồn mở (FOSS) đã khơi lên một cuộc thảo luận thú vị trong giới công nghệ về nguồn gốc thực sự của Internet. Cộng đồng đang xem xét lại một câu hỏi quan trọng: liệu chúng ta có một mạng Internet toàn cầu duy nhất như ngày nay nếu các giao thức nền tảng của nó không được mở và phát triển một cách hợp tác?
Kiến Trúc Tình Cờ Của Một Mạng Lưới Toàn Cầu
Cuộc thảo luận trong cộng đồng cho thấy một niềm tin phổ biến rằng tính mở của Internet gần như là một sự tình cờ. Nhiều người dùng tỏ ra ngạc nhiên khi câu chuyện phổ biến về Internet như một thành tựu thuần túy thương mại đã bỏ qua nguồn gốc học thuật và được tài trợ bởi chính phủ của nó. Các giao thức cho phép các mạng khác nhau giao tiếp với nhau không được thiết kế để kiếm lợi nhuận mà để kết nối thực tế giữa các tổ chức học thuật, chính phủ và thương mại vốn đang chạy các hệ thống không tương thích.
Nếu nền tảng của Internet không được mở, không được chính phủ tài trợ và không vì lợi nhuận, có lẽ chúng ta đã có một số nền tảng đóng cạnh tranh thay vì một Internet duy nhất, với các dịch vụ trả phí để thực hiện chuyển đổi giao thức giữa chúng.
Tâm tư này vang vọng xuyên suốt các bình luận, với người dùng lưu ý rằng chúng ta đã từng thấy những hình ảnh thoáng qua của tương lai phân mảnh đó với các dịch vụ như AOL, CompuServe và Prodigy. Về cơ bản, đây là những khu vườn có tường bao mà cuối cùng buộc phải cung cấp cổng kết nối ra Internet rộng lớn hơn nếu không muốn bị lãng quên.
Các Dịch Vụ Trực Tuyến Thương Mại Sớm Nhất (Trước Thời Đại Web)
AOL: Ban đầu là một dịch vụ khép kín sau đó cung cấp truy cập Internet CompuServe: Một trong những dịch vụ trực tuyến thương mại lớn đầu tiên Prodigy: Liên doanh giữa IBM và Sears The World: Nhà cung cấp dịch vụ Internet sớm nhất cung cấp truy cập Internet vào năm 1991
- FidoNet: Mạng lưới BBS phân tán kết nối các hệ thống trên toàn thế giới
Phá Bỏ Những Huyền Thoại và Ghi Nhận Nguồn Gốc Thực Sự
Một trong những cuộc thảo luận sôi nổi nhất xoay quanh động cơ thực sự đằng sau ARPANET, tiền thân của Internet. Trong khi nhiều người tin rằng nó được thiết kế để tồn tại sau các cuộc tấn công hạt nhân, các thành viên cộng đồng chỉ ra những ghi chép lịch sử mâu thuẫn. Một số trích dẫn yêu cầu về chỉ huy và kiểm soát quân sự, trong khi những người khác tham khảo các nghiên cứu cho rằng mạng lưới này chủ yếu dành cho việc chia sẻ tài nguyên giữa các tổ chức học thuật.
Mạng lưới CYCLADES của Pháp, được phát triển trong giới học thuật, đã có ảnh hưởng đáng kể đến thiết kế Internet với phương pháp datagram nỗ lực tối đa. Trớ trêu thay, công trình tiên phong này được cho là đã bị đình chỉ do áp lực chính trị từ công ty viễn thông nhà nước độc quyền của Pháp, minh họa cho cách mà lợi ích thể chế suýt nữa đã làm thay đổi tiến trình lịch sử mạng máy tính.
Các Dự Án Mạng Lưới Lịch Sử Đã Ảnh Hưởng Đến Internet Hiện Đại
- ARPANET (1969): Mạng lưới nghiên cứu được tài trợ bởi chính phủ Hoa Kỳ, tiên phong trong công nghệ chuyển mạch gói
- CYCLADES (1973): Mạng lưới học thuật của Pháp đã phát triển khái niệm datagram
- NSFNet (1985): Mạng lưới của Quỹ Khoa học Quốc gia Hoa Kỳ đã giúp chuyển đổi sang Internet thương mại
- Minitel (1980): Hệ thống videotex của Pháp cung cấp các dịch vụ nhiều năm trước khi web được áp dụng rộng rãi
Tác Động Thực Tế Của Nền Tảng Mở
Lợi ích thực tiễn của FOSS trong hoạt động DNS trở nên rõ ràng ngay trong cơ sở hạ tầng ngày nay. Những người bình luận lưu ý rằng các máy chủ DNS gốc hiện chạy nhiều phần mềm triển khai khác nhau như BIND9, NSD và Knot, trong khi trước đây chúng phụ thuộc nhiều vào chỉ một phần mềm. Sự đa dạng này củng cố toàn bộ hệ thống, giúp nó chống lại các lỗi và điểm hỏng hóc đơn lẻ.
Vượt ra ngoài lớp kỹ thuật, người dùng nêu bật cách mã nguồn mở đóng vai trò như một công cụ san bằng đáng kinh ngạc. Một số người bình luận chia sẻ câu chuyện cá nhân về những người xuất thân từ hoàn cảnh khó khăn đã sử dụng công nghệ mã nguồn mở để xây dựng sự nghiệp và thoát nghèo. Văn hóa chia sẻ kiến thức và công cụ đã tạo ra những cơ hội mà các hệ thống độc quyền có thể đã giới hạn chỉ cho những ai có khả năng chi trả.
 |
|---|
| ICANN: Đảm bảo một Internet toàn cầu thống nhất và kết nối thông qua các tiêu chuẩn mã nguồn mở |
Sự Cân Bằng Mong Manh Của Cơ Sở Hạ Tầng Mở
Bất chấp những thành công này, cộng đồng bày tỏ lo ngại về các xu hướng hiện tại. Một số chỉ ra sự trớ trêu khi các tập đoàn khổng lồ xây dựng những doanh nghiệp trị giá nghìn tỷ USD trên nền tảng FOSS trong khi những người bảo trì cơ sở hạ tầng quan trọng thường phải vật lộn để tìm kiếm nguồn tài trợ. Việc tập trung hóa các dịch vụ xung quanh các nền tảng như AWS và Cloudflare đại diện cho một thách thức khác đối với lý tưởng phân tán.
Cũng có những cuộc thảo luận về việc liệu chúng ta có đang đánh mất tinh thần hợp tác đã xây dựng nên Internet hay không. Một người dùng bồi hồi nhắc đến các dự án mạng lưới cộng đồng do các trường đại học dẫn dắt và tự hỏi liệu các giải pháp thay thế hiện đại có thể tái tạo lại sự kết nối từ cơ sở đó hay không. Những người khác chỉ ra các hệ thống đặt tên dựa trên blockchain như những giải pháp thay thế tiềm năng, mặc dù chúng cũng phải đối mặt với những thách thức riêng về việc được chấp nhận.
Internet mà chúng ta biết ngày nay tồn tại là nhờ những quyết định được đưa ra từ nhiều thập kỷ trước, ưu tiên tính mở và khả năng tương tác hơn là sự kiểm soát độc quyền. Khi chúng ta đối mặt với những thách thức mới xung quanh việc tập trung hóa, tính bền vững và bảo mật, việc ghi nhớ những nguồn gốc này có thể rất quan trọng để duy trì những gì làm cho Internet trở nên có giá trị độc đáo đối với xã hội toàn cầu.
Tham khảo: The Internet Runs on Free and Open Source Software—And So Does the DNS